به نقل از «فارس»

نگاهی به نشست جده برای اوکراین؛ ادامه سیاست یکی به میخ، یکی به نعل

تاریخ انتشار: ۲۱ مرداد ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۸۴۳۷۲۰۸

به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری فارس، اخیراً مشاوران امنیت ملی چهل کشور در جده و به مدت دو روز درباره راه حل‌های بحران اوکراین با یکدیگر رایزنی کردند. در نهایت این نشست بدون دستیابی به پیشنهادی ملموس و تنها با صدور بیانیه ای پایان یافت. در این بیانه هم بر «ادامه مشورت ها جهت حل بحران اوکراین با استفاده از نظرات مطروحه در نشست جده» اکتفا شده و دربردارنده محکومیت جدی یا ابتکاری برای صلح نبود.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

هرچند در ابتدا برخی مدعی شدند که روسیه هم در این نشست حضور خواهد یافت و گفته شد که عربستان میزبان مذاکرات صلح میان مسکو با کی یف خواهد بود اما در نهایت مشخص شد که کرملین علاقه‌ای به حضور در این نشست ندارد. همین امر باعث شد تا نشست جده به یک نشست مشورتی صرف تبدیل شود و فاقد کارایی دیپلماتیک مدنظر در جهت پایان به مناقشه اوکراین باشد.

البته در این میان تمایل عربستان به ایفای نقش میانجی در بحرانی بین المللی در سطح جنگ اوکراین قابل توجه است و این درحالی است که در دو دهه اخیر همواره ریاض یکی از اطراف منازعات منطقه ای یا بین‌المللی بوده و از نقش میانجی‌گرانه فاصله گرفته است. عربستان در شکل سنتی سیاست خارجی‌اش با اجتناب از ورود مستقیم به منازعات منطقه‌ای و بین‌المللی تلاش می‌کرد تا با ایفای نقش برادر بزرگتر اعراب، زمینه توقف درگیری‌ها را فراهم نماید که جنگ داخلی لبنان نمونه این رفتار است اما از زمان اشغال عراق در ۲۰۰۳ و تشدید رقابت‌های ژئوپلتیک، منطقه، شاهد تغییر سیاست خارجی سنتی عربستان و روی کار آمدن ایده‌های تقابل‌جویانه برای مقابله با تهدیدات بوده است.

با این همه اگرچه ریاض در دستیابی به توافق برای دور یک میز نشاندن اوکراین و روسیه ناکام ماند ولی صِرف برگزاری این نشست با حضور چهل کشور دارای بُرد تبلیغاتی برای ریاض بود و در جهت استمرار سیاست «یکی به میخ و یکی به نعل» این کشور در منازعه اوکراین است.

عربستان در حالی در نشست اخیر فرصتی را برای بررسی طرح ۱۰ ماده‌ای صلح مد نظر دولت زیلنسکی فراهم کرد که همچنان با روسیه در اوپک پلاس درحالی همکاری است تا بتواند قیمت نفت را از طریق حفظ سطح تولید بالا نگه دارد که امتیاز بزرگی برای کرملین است. پیش‌تر نیز  عربستان در حالی وعده نیم میلیارد دلار کمک بشردوستانه به اوکراین را داده بود که برخلاف خواست کشورهای غربی روابط با مسکو را کاهش نمی‌داد و در حال سوآپ نفتی با روسیه است.

از سوی دیگر نشست اخیر جده برای آمریکا هم دارای اهمیت بود تا بتواند کشورهایی را که در منازعه اوکراین ترجیح داده‌اند برای حفظ روابط با روسیه به محور ناتو نزدیک نشوند، برای فاصله گرفتن از مسکو ترغیب نماید. ایالات متحده در ماههای اخیر همزمان با آغاز عملیات نظامی اوکراین در عرصه میدان برای بازپس گیری برخی مناطق تحرکات دیپلماتیک گسترده برای شکاف انداختن در جبهه حامیان روسیه آغاز کرده و تلاش دارد موضع کشورهای مختلف را از کرمیلن دور نماید. می‌توان ادعا کرد که نشست جده در واقع در امتداد نشست اخیر در کپنهاگ بود که طی آن تلاش شد تا موضع کشورهای جبهه ناتو مستحکم تر شود و در نشست جده نیز تلاش شد موضع کشورهای وسط بُردار، از کرمیلن دور شود.

البته نتایج این نشست و میزان موفقیت آن هنوز به درستی روشن نیست اما می‌توان احتمال داد که آمریکا با جدیت نبرد دیپلماتیک را مدنظر قرار داده تا بتواند فشار را بر روس ها افزایش دهد. به همین دلیل است که روسیه با وجود بی توجهی اولیه و دیپلماتیک نسبت به این نشست در واکنش های بعدی نشست جده را بی ارزش و یا بی نتیجه توصیف کردند.

در این میان اوکراین هرچند در این نشست فرصت یافت تا مانوری دیپلماتیک انجام دهد و مواضع اش را با طیفی از کشورها در میان بگذارد ولی هنوز نتوانسته بخش مهمی از کشورهای جنوب جهانی را از روسیه دور نماید. روسیه هنوز با ابتکارهایی همچون نشست اخیر در سن پترزبورگ با حضور نمایندگانی از کشورهای آفریقا و ارائه وعده کمک غلاتی به این کشورها موفق شده تا آنها را به خود نزدیک نگه دارد.

به هر روی قرار شد چهل و پنج روز دیگر دوباره کشورهای مشارکت‌کننده در نشست جده برای دومین بار گرد هم بیایند ولی در عرصه میدانی نبرد نشانه‌ای از تمایل به توقف درگیری قابل مشاهده نیست. ضد حمله ارتش اوکراین در جبهه شرق ادامه دارد و حتی حملاتش به شهرهای روسیه را تشدید کرده و کشتی‌های تجاری این کشور را هدف قرار می‌دهد و روس‌ها نیز نشانه‌ای دال بر علاقه بر صلح نشان نداده‌اند. از این رو به نظر می‌رسد برگزاری نشست‌هایی همانند نشست جده تنها بخشی از مانور دیپلماتیک محور ناتو برای تقویت موضع سیاسی باشد، نه زمینه‌ای جدی برای دستیابی به آتش‌بس یا صلح.

پایان پیام/ص 

منبع: فارس

کلیدواژه: نشست اخیر نشست جده

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.farsnews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «فارس» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۸۴۳۷۲۰۸ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

بحران‌های اخیر نتیجه سیاست‌های سلطه‌طلبانه غرب بوده است

امیر سرتیپ آشتیانی وزیر دفاع و پشتیبانی نیرو‌های مسلح روز جمعه ۷ اردیبهشت ماه در بیست و یکمین اجلاس وزرای دفاع سازمان همکاری‌های شانگهای در آستانه قزاقستان ضمن ابراز خرسندی از حضور در جمع وزرای دفاع سازمان همکاری شانگهای از برنامه ریزی و استقبال گرم دولت جمهوری قزاقستان تقدیر و تشکر و اظهار کرد: در طول چند ماه گذشته اتفاقات ناگواری در جغرافیای امنیتی سازمان همکاری شانگهای نظیر حوادث تروریستی در ایران، روسیه و پاکستان که موجب کشته و مجروح تعدادی از شهروندان و مردم بیگناه شد به وقوع پیوسته است در اینجا لازم می‌دانم ضمن محکوم نمودن این حوادث با خانواده‌های قربانیان ابراز همدردی نمایم از سوی دیگر از هفت ماه پیش، تاکنون شاهد نسل کشی ارتکاب جنایت جنگی و کشتار وسیع زنان کودکان، امدادگران و خبرنگاران و تخریب وسیع زیر ساخت‌ها و بیمارستان‌ها توسط رژیم غاصب صهیونیستی در فلسطین هستیم که متاسفانه با حمایت و کمک‌های همه جانبه حامیان این رژیم و انفعال مجامع و سازمان‌های بین المللی همراه گشته است.

وزیر دفاع جمهوری اسلامی ایران ضمن به رسمیت شناختن حق دفاع مشروع ملت فلسطین، جنون کشتار و تروریسم دولتی رژیم صهیونیستی و حامیان آن را به شدت محکوم کرد و گفت: متاسفانه در ادامه تجاوزگری و جنگ طلبی رژیم صهیونیستی؛ اخیرا این رژیم با هدف تشدید و توسعه جنگ در منطقه و انحراف افکار عمومی از جنایات و نسل کشی خود در غزه با نقض صریح ماده ۳۱ کنوانسیون وین ساختمان کنسولی جمهوری اسلامی ایران در سوریه را هدف قرار داد که منجر به شهادت تعدادی از مستشاران نظامی کشورمان که بنا به دعوت این کشور در دمشق حضور داشتند، شد البته جمهوری اسلامی ایران بر اساس حق دفاع مشروع مندرج در ماده ۵۱ منشور ملل متحد و با توجه به عدم محکومیت این اقدام در شورای امنیت سازمان ملل متحد با تکیه بر مولفه‌های قدرت خود اقدام به تنبیه متجاوز کرد.

امیر سرتیپ آشتیانی با بیان اینکه پاسخ جمهوری اسلامی ایران به این تجاوزگری صرفاً یک اعلان هشدار محدود با هدف ایجاد بازدارندگی و در عین حال پرهیز از گسترش درگیری بود، افزود: باید تاکید کنم جمهوری اسلامی ایران به دنبال جنگ و افزایش تنش در منطقه نمی‌باشد با این وجود هر گونه جسارت تعدی و محاسبه غلط توسط دشمنان با پاسخ مقتضی و پشیمان کننده روبرو خواهد شد.

سرتیپ ستاد محمدرضا آشتیانی مواضع اصولی کشور‌های عضو سازمان همکاری شانگهای در محکومیت حمله تروریستی به اماکن دیپلماتیک جمهپری اسلامی ایران در سوریه را بسیار ارزشمند بر شمرد و گفت: ضمن تشکر از مواضع منطقی و سازنده دولت‌های روسیه و چین به ویژه در نشست ۱۴ آوریل شورای امنیت سازمان ملل متحد در حمایت از حق دفاع مشروع جمهوری اسلامی ایران تاکید می‌نمایم دفاع جانبدارانه و بی قید و شرط برخی کشور‌های غربی از اقدام رژیم صهیونیستی منجر به بی اعتباری و تضعیف نقش و کارکرد سازمان‌های بین المللی در ایجاد نظم و امنیت در جهان خواهد شد.

وزیر دفاع جمهوری اسلامی ایران با بیان اینکه حوادث و تجربیات امروز جهان ما را به سمت ضرورت درک واقعیات جدید نظام بین الملل و چگونگی شکل گیری هندسه نظم جدید جهانی رهنمون می‌سازد، تصریح کرد: در نظام بین الملل در حال گذار آنچه که بیش از همه به چشم می‌خورد؛ تشدید رقابت قدرت‌ها در عرصه‌ها و حوزه‌های وسیع‌تر به ویژه نظامی و امنیتی، نادیده گرفتن حقوق ملت ها، به کارگیری استاندارد‌های دوگانه در مواجهه با مسایل بین المللی، تشدید بحران‌های ژئوپلیتیکی مانند تلاش جدید غرب و ناتو در توسعه به شرق، تزلزل در معاهدات خلع سلاح و کنترل تسلیحات، توسعه کمی و کیفی سلاح‌های کشتار جمعی، سوء استفاده برخی قدرت‌ها از گسل‌های موجود و شکاف‌های اجتماعی و قومیتی جهت تضعیف حاکمیت ملی کشورها، استفاده از ابزار تروریسم در جنگ‌ها و شکل گیری تروریسم ترکیبی، بهره گیری از ابزار جنگ اقتصادی و تحریم توسط قدرت‌های سلطه گر و تلاش این قدرت‌ها برای حفظ برتری و هژمونی خود در جهان می‌باشد.

امیر سرتیپ آشتیانی با بیان اینکه بدون تردید بسیاری از بحران‌ها و جنگ‌های چند دهه اخیر به ویژه در عراق، افغانستان، اوکراین و فلسطین نتیجه رویکرد‌ها و سیاست‌های سلطه طلبانه و تمامیت خواهانه غرب و ناتو بوده است، گفت: در مقابل این جریان شاهد ظهور و افزایش تمایلات جدی در برخی کشور‌ها و قدرت‌های نوظهور برای دفاع از حقوق، هنجار‌ها و ارزش‌های ملی و بین المللی نظیر عدالت، استقلال، برابری، صلح و امنیت از طریق همکاری جمعی و حرکت به سمت یک نظام مستقل و عادلانه هستیم و اگر بخواهیم واقع بینانه قضاوت نماییم؛ نقش سازمان همکاری شانگهای در شکل گیری این روند بسیار حائز اهمیت می‌باشد. بدون تردید سازمان همکاری شانگهای به سبب برخورداری از ظرفیت‌های متنوع و گسترده اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی، نظامی و امنیتی با طی کردن مسیری هوشمندانه؛ اکنون به یک نهاد تأثیرگذار و نقش آفرین در روند‌های جهانی و به ویژه ایجاد سازوکار‌های چند جانبه گرایی و نیز به محل رجوع بسیاری از کشور‌های جهان تبدیل شده است.

وزیر دفاع با بیان اینکه پدیده تروریسم در حال حاضر به یک معضل اساسی در جهان تبدیل شده است، اظهار داشت: از آن جا که یکی از اهداف راهبردی سازمان همکاری شانگهای مقابله با تمامی مظاهر تروریسم و ریشه‌های آن است؛ انتظار می‌رود مقابله جدی و عملی با این پدیده بیش از گذشته در دستور کار سازمان قرار گیرد و در همین رابطه با توجه به وقوع اتفاقات تلخ و ناگوار ناشی از اقدامات گروه‌های تروریستی در جغرافیای امنیتی سازمان همکاری شانگهای به ویژه در طول یک سال گذشته؛ معتقدیم پاکسازی تروریسم از درون جغرافیای سازمان به عنوان یک اولویت جهت حفظ و توسعه بیشتر اعتماد، دوستی و حسن همجواری متقابل بین کشور‌های عضو از طریق رایزنی مداوم بهره گیری از ظرفیت‌های مشترک و تبادل تجربیات و اطلاعات یک اصل و الزام راهبردی به شمار می‌رود.

سرتیپ ستاد محمدرضا آشتیانی ادامه داد: نکته حائز اهمیت در مبارزه با تروریسم؛ شناخت ریشه ها، دلایل، آموزه‌های فکری و معرفتی، روش ها، تاکتیک ها، حامیان و منابع مالی از جمله استفاده از رمز ارز‌ها است. گرچه تروریسم ریشه در جهل، عقب ماندگی افراط گرایی، تبعیض و بی عدالتی دارد، لکن امروزه شاهد خروج تروریسم از وضعیت سنتی و نقش آفرینی در اشکال جدید به عنوان یک ابزار قدرتمند برای برخی از قدرت‌های جهانی در جنگ‌های نوین و ترکیبی می‌باشیم علاوه بر این به موازات تروریسم سخت؛ شاهد نوعی از تروریسم نرم تحت عنوان تروریسم اقتصادی هستیم که می‌توان نمونه‌های بکارگیری آن را توسط نظام سلطه علیه برخی از اعضاء سازمان همکاری شانگهای در قالب اعمال تحریم‌های یک جانبه و چند جانبه مشاهده کرد.

امیر سرتیپ آشتیانی با اشاره به آموزه‌های دین مبین اسلام بر پرهیز از افراط گرایی و رفتار‌های خشونت آمیز و همچنین توجه به حقوق بشر و رعایت اخلاق انسانی افزود: جمهوری اسلامی ایران نه تنها خود قربانی تفکرات تکفیری تروریستی مورد حمایت غرب و ناتو می‌باشد؛ بلکه در عرصه مقابله با این تفکرات پیشرو بوده و هزینه‌های مادی و معنوی زیادی در این خصوص متحمل شده و سربازان و فرماندهان عزیزی مانند سپهبد شهید حاج قاسم سلیمانی را تقدیم مردم، امنیت منطقه و جهان نموده است.

وزیر دفاع جمهوری اسلامی ایران تلاش مجدد و مستمر قدرت‌های شکست خورده در افغانستان برای بازیابی و احیاء گروه‌های تروریستی مانند داعش را یک تهدید بزرگ برای جغرافیای امنیتی شانگهای بر شمرد و گفت: یکی از اولویت‌های مهم سازمان می‌بایست تمرکز جدی بر مسایل مختلف افغانستان باشد. بدیهی است حمایت از سازوکار‌های مبتنی بر مشارکت همه اقوام، گروه‌ها و مذاهب در تعیین سرنوشت می‌بایست در دستور کار قرار گیرد.

امیر سرتیپ آشتیانی با اشاره به اینکه جمهوری اسلامی ایران با برخورداری از تاریخ فرهنگ حوزه تمدنی و موقعیت راهبردی و همچنین ظرفیت‌های مختلف ژئوپلیتیکی خود می‌تواند هم راستا با سایر کشور‌های عضو در تحقق اهداف سازمان به ویژه در حوزه‌های نظامی و امنیتی مؤثر باشد، افزود: نیرو‌های مسلح جمهوری اسلامی ایران برای توسعه و تعمیق مناسبات دفاعی و نظامی با کشور‌های عضو سازمان در قالب همکاری‌های دو و چند جانبه امادگی کامل دارند و در همین رابطه با توجه به تجربیات ارزشمند جمهوری اسلامی ایران در مبارزه با تروریسم در منطقه، آمادگی داریم توانمندی، دانش و تجربیات خود در حوزه مبارزه با تروریسم را در اختیار سایر اعضاء قرار دهیم.

وزیر دفاع ایران ادامه داد: با توجه به برگزاری رزمایش‌های مرکب دریایی میان جمهوری اسلامی ایران و برخی از اعضای سازمان همکاری شانگهای نظیر روسیه و چین و با مشارکت برخی دیگر از اعضای سازمان امیدواریم با توجه به جایگاه دریا در اقتصاد جهانی و نیز با مشارکت همه اعضاء شاهد ایجاد کمربند امنیت دریایی شانگهای که ضامن تبدیل اقیانوس هند به یک آبراهه امن بین المللی است، باشیم در اجلاس سال گذشته اشاره کردم که پیام ثابت و همیشگی دکترین دفاعی و امنیتی جمهوری اسلامی ایران پیام صلح، ثبات، دوستی و امنیت برای کشور‌های همسایه منطقه و جهان است. در این چهارچوب همکاری‌های دفاعی و امنیتی جمهوری اسلامی ایران و سازمان همکاری شانگهای می‌تواند حوزه‌های مختلفی مانند تبادل اطلاعات و تجربیات در مقابله موثر با تروریسم، افراط گرایی و تجزیه طلبی رزمایش‌های مشترک، همکاری‌های آموزشی، مبارزه با قاچاق کالا و مواد مخدر، جلوگیری از مهاجرت غیرقانونی و تشدید بحران آوارگان، مقابله با تهدیدات نوظهور جنگ‌های اطلاعاتی و شناختی و جرایم سایبری و بسیاری دیگر را شامل گردد.

سرتیپ ستاد محمدرضا آشتیانی با اشاره به پیشنهاد‌های اجلاس گذشته افزود: مایلم در این اجلاس نیز پیشنهاداتی را برای تقویت ظرفیت‌ها و قابلیت‌های سازمان مطرح نمایم که امیدوارم سازوکار‌ها و زمینه‌های تحقق آن به شکل مناسبی فراهم گردد؛

۱ - تاسیس مرکز تحقیقات ضد تروریسم و برگزاری نشست‌های منظم به منظور تقویت تفاهم و ایجاد گفتمان مشترک و همچنین تبادل تجربیات و دستاورد‌های مشترک؛

۲- ضرورت تدوین سازوکار مناسب برای همکار‌های مشترک سازمان جهت مقابله با تهدیدات نوظهور از جمله دفاع مشترک سایبری و منظومه‌های ماهواره‌ای نظیر اسپیس ایکس) مقابله با استفاده از رمزارز‌ها در جهت تامین مالی از اقدامات تروریستی و سایر اقدامات مورد نیاز

۳- ایجاد یک سامانه مشترک امن و سریع جهت تبادل اطلاعات میان اعضاء در چهارچوب یک مرکز امنیت اطلاعات؛ در این رابطه جمهوری اسلامی ایران آمادگی خود را در جهت ایجاد این سامانه و مرکز اعلام می‌نماید.

۴- آمادگی جمهوری اسلامی ایران برای برگزاری رزمایش مشترک ضد تروریسم در سال ۲۰۲۵ و همچنین برگزاری یک سمینار و نشست علمی جهت بررسی ابعاد مختلف تروریسم؛

۵- تشکیل ساختار و یا کارگروه صنایع دفاعی میان اعضاء با هدف تقویت همکاری و تجمیع توانمندی‌ها برای مقابله با تهدیدات پیش رو به ویژه مقابله با تهدیدات امنیتی و تروریستی.

باشگاه خبرنگاران جوان سیاسی دفاعی امنیتی